Wees eerlijk, eigenlijk is Getting Things Done maar saai en vervelend. Het is niet meer je moeder die je achter de broek zit, maar jezelf. En hoeveel lol beleef je werkelijk aan takenlijstjes, spreadsheets of een opgeruimd bureau? Onwillekeurig dringt zich bij mij de vergelijking op met de PC versus Mac-reclamespotjes van Apple van een tijd geleden, waarbij ‘PC’ serieus, saai en grijs is, en ‘Mac’ al spelend toch z’n werk gedaan schijnt te krijgen. Effectief procrastineren, het lijkt een contradictio in terminis. Maar als je je laat afleiden van je hoofdtaak door andere belangrijke zaken om maar te voorkomen dat je met die hoofdtaak bezig bent, kan je uitstelgedrag juist heel effectief zijn volgens professor John Perry van Stanford. Gisteravond kreeg hij voor zijn essay daarover de Ig Nobelprijs voor de literatuur. Zijn inzichten werpen een heel ander licht op het onder Getting Things Done-goeroe’s zo verguisde uitstelgedrag. Boekenkasten vol zijn er inmiddels geschreven over hoe uitstelgedrag bestreden kan worden, en ook Lifehacking.nl staat vol met tips en trucs tegen procrastinatie. Blijkt volgens Perry dus allemaal nergens voor nodig.
Eigenlijk kent iedereen het wel: je moet iets doen, maar voor je het weet ben je bezig met surfen van a.com naar b.com en doe je allerhande belangrijke en urgente dingen, om maar niet bezig te zijn naar wat vloekend, tierend en schreeuwend bovenaan je takenlijstje staat te springen om aandacht. Natuurlijk schrijf ik dit artikel voor Lifehacking alleen om niet bezig te zijn met een ander, veel belangrijker punt op mijn ToDo-lijst. Professor Perry’s idee is dat je je laat afleiden door zaken die misschien helemaal niet urgent, maar wel van belang zijn. Hij noemt dat in zijn essay ‘gestructureerd uitstelgedrag.’
Een doorgewinterde procrastinator doet zelden echt helemaal niets. Hij doet altijd wel iets, zoals tuinieren, een interessant boek lezen of puntenslijpen, zolang het maar een fijn excuus is om niet met de echt belangrijke en dringende zaken bezig te zijn. Zou puntenslijpen het enige punt zijn op de werklijst van de procrastinator, dan kreeg je ‘m met nog geen tien paarden aan die taak. Maar je kunt een procrastinator ingewikkelde, langdurige en belangrijke taken laten uitvoeren als het een manier is om iets wat nóg belangrijker, ingewikkelder en langduriger is, uit te stellen.
Als voorbeeld geeft Perry dat hij als hoogleraar ’s avonds vaak eigenlijk tentamens moet nakijken, college’s voorbereiden of ander belangrijk werk moet doen. Maar liever mengt hij zich onder studenten op de campus en speelt tafeltennis, drinkt een kop koffie met ze of is er gewoon aanwezig – alles om maar niet met saaie maar o zo belangrijke werkzaamheden bezig te zijn. Dat geeft ‘m een reputatie een geweldige hoogleraar te zijn, en één van die weinige professors die er echt is voor z’n studenten. Die naam compenseert ruimschoots het feit dat zijn ‘belangrijke’ nakijk- en voorbereidwerk soms wat langer op zich laten wachten.
Effectief procrastineren betekent volgens Perry niet dat je maar weinig taken op je lijstje moet zetten, want dan dreigt het gevaar dat je geen enkele van die paar taken wilt doen om een andere taak te vermijden. En dan ga je pas echt nutteloos op de bank zitten niksen. Nee, je takenlijst moet juist overvol zijn met schijnbaar belangrijke en urgente dingen. In zijn essay vertelt Perry daarover in meer detail, en vertelt ook aan welke criteria de allerbelangrijkste taken, die dus die bovenaan de lijst staan maar die je in werkelijkheid nooit zult uitvoeren, moeten voldoen.
Gestructureerd uitstelgedrag vergt een zekere mate van zelfbedrog, omdat je met je takenlijst in feite constant een soort pyramidespel speelt. Het vergt ook dat je in staat bent om het opgeklopte belang, onwerkelijke deadlines en overdreven urgentie van de meeste taken in je lijst te herkennen en te relativeren. Dat moet geen probleem zijn, want vrijwel alle uitstellers beschikken over uitstekende zelf-misleidende vaardigheden. En wat is er nou nobeler dan een slechte eigenschap in te zetten om de effecten van een andere slechte eigenschap te compenseren?
aidspiemol
Als ik procrastineer zit ik alleen maar op dit soort website bullshit te lezen en youtube/ series te kijken. Ik kom effectief helemaal niks vooruit.
Douwe
Zou ontspannen, effectief kunnen procrastineren (?) ook een eigenschap van een goede leider kunnen zijn?
Maarten Festen
@Caspar, het is vooral psychologie rond de verhouding tussen ‘belangrijk’ en ‘dringend’, misschien wel aardig geïllustreerd door het volgende voorbeeld. In het lab waar ik vroeger werkte, hadden we af en toe een klus voor de instrumentmakerij. Als je daar dan kwam met je idee, en je zei dat het heel belangrijk en dringend was en dat het morgen klaar moest zijn, “want anders!” dan keken de werktuigbouwers moeilijk, mompelden iets van “druk druk druk” en “kan niks beloven hoor” en met een beetje pech had je het pas twee weken later.
Maar als je op de vraag “En, wanneer moet het klaar?” antwoordde “Mwah, kweenie, heeft absoluut geen haast, zie maar, hou me op de hoogte” dan hadden ze het dezelfde middag nog klaar, hoefde je er niet achteraan te bellen, kwamen ze het zelfs brengen met een trotse “Kijk eens hoe mooi ik dit gemaakt heb!”-houding.
@Pascale, ja, scheelt je een hoop werk! Kun je trouwens ook doen met je ochtendkrant. Als je die twee dagen laat liggen, dan kan je een groot deel van de artikelen overslaan, want die zijn toch al achterhaald. Wat overblijft is kennelijk echt de moeite waard!
Pascale
Zeer herkenbaar moet ik zeggen.
Mijn vader, nochtans het archetype boekhouder, zei altijd: “Als het zeer dringend is, dan is het zeker dringend om even af te wachten.” En het klopt in de meeste gevallen.
Mijn line manager laat zich nogal eens meesleuren door het hype-gedrag van zijn peers of oversten en komt dan bij mij aanstormen dat ik dringend scenario 1, 2, … tot 101 moet berekenen. En dan denk ik bij mezelf, dat kan wel wachten, binnen een dag of twee veranderen ze toch van mening en hoef ik helemaal niets meer te berekenen. Ik stel vast dat ik mij zeer zelden daarin vergis. Wil dat dan zeggen dat ik een ‘expert’ ben in effectief procrastineren 🙂 ?
Peter
Geweldig, dit ga ik delen met een van mijn cursisten die baalt van zijn uitstelgedrag. Bedankt!
Caspar Jans
Interessante visie van meneer Perry maar het komt toch echt op mij over als het goedpraten van het feit dat iemand niet in staat is om zijn leven enigszins (er zijn genoeg mensen die hierin overdrijven) gestructureerd vorm te geven.
In zijn artikel geeft Perry het voorbeeld van het uitstellen van het bestellen van boeken voor een college dat hij moet geven (wat is Epistemology nu weer??..moet ik eens uitzoeken). Door zaken uit te stellen zul je op een gegeven moment tegen een grens gaan aanlopen (of er zelfs overheen gaan). Stel nu eens dat hij zo laat besteld dat het niet meer lukt om de boeken op tijd te krijgen. De studenten zijn daarvan de dupe (en niet Perry zelf) en dat zou ik erg jammer vinden.
En voor wat betreft “En wat is er nou nobeler dan een slechte eigenschap in te zetten om de effecten van een andere slechte eigenschap te compenseren?”… Dit is niets anders dan het ene gat vullen met een ander gat. Gaat even goed, maar is geen structurele oplossing. Alle pyramide spelen mislukken uiteindelijk ook!
Gewoon doen wat je direct kunt doen en de rest goed archiveren en plannen….geeft veel rust mentaal en dat is ook wat waard…. just my two cents!
Comments are closed.