Leve de vrijheid

Een jaar of 6 geleden las ik het boek ‘Leve de vrijheid’ van Tom Hodgkinson. Het heeft me aangezet tot een aantal ingrijpende veranderingen waar ik tot op de dag van vandaag nog steeds blij van wordt. De belangrijkste hiervan is dat het mij een hoop extra vrijheid en vrije tijd heeft opgeleverd en daarom vind ik ‘Leve dew vrijheid’ zeker een lifehack.

In het boek stelt de schrijver vragen die in onze maatschappij doorgaans niet gesteld worden. Waarom zou je hard werken? Waarom zou je überhaupt werken? Waarom zou je niet luieren zoveel je kan in plaats van achter een carrière aan te rennen? Waarom zou je overal voor verzekeren als je ook gewoon af en toe wat tegenslag kan accepteren? Waarom zou ik dingen kopen die ik niet echt nodig heb? Het zijn vragen die in eerste instantie door de meeste mensen worden afgedaan als onrealistisch. We krijgen ook dagelijks het tegendeel ingeprent, via onze ouders, de media, reclame en school. Maar wanneer je deze vragen wel toelaat en op zoek gaat naar antwoorden, brengen ze je wel degelijk tot andere inzichten.

In onze maatschappij wordt veel geklaagd. Over wat er allemaal niet goed gaat, de ‘slechte’ economie en de politiek die niet luistert naar de kiezers. Maar als we ons leven een cijfer moeten geven scoren we hoger dan een 7, dus laten we vooral stoppen met klagen en vooral ook minder aandacht geven aan de media die ons vertellen dat het slecht gaat. Het gaat goed. We hoeven ons geen zorgen te maken over eten en onderdak en we hebben toegang tot medische zorg. Dat was vroeger wel anders. We zijn van schaarste naar overvloed gegaan. Ons leven nu, wordt in toenemende mate bepaald door het vergaren van spullen, het afbetalen van hypotheek, het lezen en verwerken van informatie waarvan maar een zeer klein deel bijdraagt aan een gezond en gelukkig leven. Stress en overgewicht zijn volksziekte numero 1 en we hangen gemiddeld vier uur per dag achter de televisie, kijkend naar programma’s die zich eindeloos herhalen in vorm en inhoud en nauwelijks bijdragen aan kennis of plezier. Misschien dat al dat klagen daar vandaan komt.

In het boek worden allerlei tips gegeven hoe je hieraan te onttrekken. Door minder te consumeren en meer selfsupporting te zijn door bijvoorbeeld een groentetuin te beginnen en spullen te ruilen. Wanneer je minder koopt, hoef je ook minder te verdienen en als je minder hoeft te verdienen hoef je ook minder te werken. Als je minder hoeft te werken maak je tijd vrij om precies die dingen te doen die je echt leuk vind. Laat ook wat anarchie toe in je leven en regel wat minder. Regelen van dingen kost tijd en aandacht, niet regelen geeft vrijheid en vrije tijd. Word ‘onzichtbaar’ voor instanties en commerciële instellingen door niet alles braaf in te vullen wat je wordt toegestuurd. Plak een nee-nee sticker op je brievenbus, zodat je niet constant het gevoel hebt dat je spullen nodig hebt om gelukkig te zijn. Sluit minder abonnementen af, maar loop naar de winkel om een krant of een tijdschrift te kopen, maar alleen als je het echt wilt lezen.  Bezoek kleine winkels en vermijd winkelketens. Ga met je kinderen naar de speeltuin om een middagje te spelen of ga wekelijks een paar uur naar het strand om naar de horizon te staren. Je wordt er gelukkig van en waarschijnlijk ook ouder want luieren is gezond.

De schrijver zelf is extreem in de wijze waarop hij zijn leefwijze doorvoert. Hij heeft niet voor niets een boek over geschreven. Lang niet iedereen zal blij worden van deze extreme leefwijze. Maar bedenk dat tussen hele dagen niets doen en luieren versus keihard werken voor je hypotheek en spullen, nog een enorme bandbreedte zit waarbinnen je zaken anders kunt aanpakken. De kracht van het boek zit hem dan ook niet in het punt voor punt naleven wat erin wordt beschreven, maar in het anders leren kijken naar de wijze waarop je je leven inricht. Het leert je de vragen te stellen die je normaal gesproken niet zou stellen. Door dat te doen ontwikkel je een andere kijk op je leven en maak je ruimte voor keuzes die je anders niet zou maken. Een paar vragen die ik mijzelf heb gesteld:

• “Hoeveel geld heb ik maximaal nodig?” in plaats van “Wat wil ik minimaal verdienen?”
• Als mijn huis zou afbranden en ik niets meer zou hebben, wat zou ik dan nog aanschaffen?
• Als mijn huis zou afbranden, waar zou ik dan willen wonen?
• Moet ik eigenlijk nog voor mijn pensioen sparen als ik werk doe wat ik leuk vind?
• Als ik af en toe wil motorrijden moet ik dan een motor kopen of kan ik er ook een huren of lenen? (Geldt ook voor sportwagens, zeilboten, campers, etc)
• Wat vind ik eigenlijk leuker, winkelen of wandelen in het bos, muziek maken, voetballen?
• Waarom heb ik eigenlijk een uitvaartverzekering? Waarom zouden mijn kinderen na 20 jaar opvoeding, niet een klein deel van hun tijd en energie in mijn afscheid mogen steken?

Je kan de lijst eindeloos aanvullen. Voor mij heeft het er voor gezorgd dat ik minder hecht aan spullen en meer aan de wijze waarop ik mijn tijd besteed. Ik hecht nu meer waarde aan toegang dan aan bezit, aan vrije tijd dan aan spullen. Ik ben van 6 dagen per week werken naar 3 dagen per week gegaan. Ik doe wat ik leuk vind, lees nauwelijks (slecht) nieuws, kijk geen tv, koop alleen spullen als ik er gedurende een langere periode regelmatig naar verlang. Ik maak mij nauwelijks zorgen over de toekomst maar ik leer veel nieuwe en leuke dingen. Ik ga er van uit dat al die kennis en vaardigheden voldoende zijn om eventuele tegenslagen te overwinnen. Ik besteed bovengemiddeld veel tijd aan mijn gezin en andere leuke dingen, zoals theater, muziek en luieren.

Dat proces van verandering heeft zich heel geleidelijk voltrokken. ‘Leve de vrijheid’ heeft mij aangezet tot anders denken over bezit, carrière, zekerheid, vrije tijd en nog een hoop andere dingen. Door anders te denken, is eigenlijk van zelf mijn leefwijze veranderd. Het boek is niet als standaard zelfhulpboek bedoeld, maar meer als een inspiratiebron. Het leest makkelijk en de schrijver beschikt over humor en zelfspot. Mijn exemplaar is al een poosje “op reis”, dus wie weet kom je het een keer tegen in de trein of zo.