Lichaamstaal in verschillende culturen

Gezichtsuitdrukkingen, gebaren, gemaniëreerdheid en de mate waarin we elkaar aankijken of juist niet verschilt sterk van land tot land. Zowel onbewust als bewust communiceren we met ons lichaam door lichaamstaal. Wat deze gebaren en handelingen betekenen hangt af  van de het land waarin we ons bevinden.

https://lifehacking.nl/onderweg/9-valkuilen-zuurverdiende-vakantie-verpesten/

Onder culturele verschillen valt ook het verschil in lichaamstaal. Lichaamstaal is iets wat je meestal vanzelfsprekend doet en wat je meekrijgt vanuit huis uit. Welke handelingen je verricht of hoe jij je lichaam gebruikt om te communiceren is gedeeltelijk cultureel bepaald. Denk bij lichaamstaal bijvoorbeeld aan fysieke aanraking, de gespreksafstand tussen mensen en het verschil en de gedragingen tussen man en vrouw. Veel culturen hebben namelijk zo hun eigen lichaamstaal of specifieke gebaren en handelingen.

Een van de grootste verschillen en misschien wel ook de opvallendste is als het gaat om aanraking. De ene cultuur is hier heel expressief in en de ander juist heel gereserveerd. Om een klein voorbeeld te geven: Italianen zijn over het algemeen niet vies van aanraking. Een begroeting gaat dan ook meestal gepaard met een kus op beide wangen en een knuffel. Terwijl je in Aziatische landen elkaar bij een begroeting eigenlijk niet aanraakt. Vooral in de zakelijke wereld kan verkeerde lichaamstaal je de das omdoen. Het is niet alleen op zakelijk gebied niet handig maar met een verkeerd gebaar kan je in lastige situaties terecht komen. Het is dus handig de gebruiken op het gebied van lichaamstaal van het land dat je bezoekt onder de knie te hebben.

Handen schudden

Je denkt er misschien niet bij na maar zoiets simpels als iemand een hand geven kan al voor verwarring zorgen. In Nederland geven we elkaar vaak een hand als we ons voorstellen of als we iemand bedanken. Een normale, niet al te stevige  handdruk wordt hierbij gehanteerd.

• Noord-Europa: Snelle, stevige handdruk
• Zuid-Europa/ Zuid-Amerika: Langere en warmere handdruk
• Turkije: Een stevige handdruk wordt hier als onbeleefd en soms zelf agressief beschouwd.
• (Sommige) Afrikaanse landen: Slappe handdruk de standaard

Note

In veel islamitische landen is het gebruikelijk dat de man nooit de hand van een vrouw buiten het gezin de hand schud.

Voorstellen

Voorstellen heeft bij ons (Nederland) verband met het schudden van de hand. Dit is zoals je hierboven misschien al gelezen hebt niet altijd gebruikelijk. Het kan zo zijn dat je iemand tegenover je hebt met andere manieren. Verdiep je hier dus in mocht je een bezoek brengen aan een ander land/ cultuur. Met het voorstellen laat je namelijk een eerste indruk achter en het zou fijn zijn als deze respectvol is. In Japan is het bijvoorbeeld gebruikelijk dat je buigt en in Italië geven ze graag zoenen.

Comfort zone

Iedereen heeft zo zijn eigen comfort zone. Een ruimte of beter gezegd afstand waarbij jij je prettig voelt. Veel mensen ervaren het als niet prettig als iemand in deze comfort zone treedt. Als je met iemand uit China zaken doet kan het goed zijn dat deze persoon heel dichtbij u komt staan. In de Chinese cultuur is het namelijk heel gebruikelijk dat vreemden elkaar regelmatig aanraken en dichtbij elkaar staan. Houd er rekening mee dat persoonlijke ruimte niet alleen verschilt op basis van cultuur maar ook op basis van opvoeding. Als je niet zeker van bent van de gebruiken in een bepaalde cultuur ga dan uit van uw eigen comfort zone en laat het aan de andere persoon over hoe dichtbij hij wil komen.

Aanraken

Ook aanraking komt in bovenstaande punten al naar voren. Een hand op de schouder wat hier niet veel kwaad kan moet je eigenlijk nooit doen. Het is misschien vriendelijk bedoeld maar niet dit wordt niet overal gewaardeerd.

• Jodendom: Een man raakt nooit een andere vrouw aan als de vrouw waarmee hij getrouwd is.
• Japan/ Scandinavië/ Groot-Brittannië: Raak je elkaar niet zomaar aan
• Latino-culturen:  Wordt aanraking aangemoedigd.

Note

Raak nooit iemands hoofd aanraakt. In veel religies wordt dit echt als beledigend beschouwd.

Small talk

‘Small talk’, praten over van alles en nog wat. In de Nederlandse cultuur is het normaal om even “gezellig” te babbelen en het heeft misschien niet direct te maken met lichaamstaal, maar zeker een belangrijk aandachtspuntje. Als je met andere culturen in aanraking komt kan het zo zijn dat een gesprek puur gaat om het uitwisselen van beleefdheden. Als iemand u vraagt hoe het met u gaat, verwacht men eigenlijk gewoon dat u kort en bondig antwoord met: ‘Het gaat prima.’

Gebaren

Gebaren zijn een geval apart, het zijn kleine gewoontes waarvan we ons vaak niet bewust zijn. Zo maken wij Nederlanders met een hand een zwaaiende beweging langs een oor als we iets lekker vinden. Dit wordt echter in geen andere cultuur begrepen omdat zij er niet bekend mee zijn. In Suriname en Italianen worden de vingers gekust om het zelfde duidelijk te maken. Iets is lekker, om je vingers bij af te likken.

Iets kleins als iemand naar je toe willen laten komen kan per cultuur al verschillend zijn.

• Nederland: Handpalm omhoog en met de wijsvinger.
• Somalië: Juist met de handpalm naar beneden.

‘Thumbs up’, de duim omhoog. In veel landen een algemeen gebaar dat alles oké is, in Iran betekent het hetzelfde als wat bij ons de opgestoken middelvinger betekent.

Het cirkeltje met duim en wijsvinger betekent niet overal hetzelfde.

• Nederland: Staat dit voor ‘oke’ of alles gaat goed.
• Japan: Staat het gebaar  voor geld, u vraagt hiermee om de rekening.
• Arabische landen: Staat het voor het boze oog, wat ellende betekent.
• Zuid-Amerika: Daar is het een obsceen gebaar.

Oogcontact

In Nederland wordt het als respectvol beschouwd als je iemand aankijkt terwijl je praat. Je komt eerlijk over. In de Islamitische cultuur is het juist niet de bedoeling dat mannen en vrouwen elkaar in de ogen kijken. Ook dit gebeurd uit respect. Elkaar aankijken kan worden geïnterpreteerd als uitdaging, zowel seksueel als op een dreigende manier.

• Zuidoost-Azië: Wordt de gesprekspartner wordt juist niet vaak aangekeken. Een Japanner kijkt bijvoorbeeld altijd iets naar beneden, zeker als hij met een meerdere spreekt, uit teken van respect.
• Verenigde Staten: Wordt tijdens een zakelijk gesprek meestal weggekeken. Iemand die aan het woord is, kijkt de ander maar zo’n 40 procent van de tijd aan. Ook de luisterende persoon kijkt vaak weg. Doorgaans is er maar sprake van 30 procent echt oogcontact.

Lachen

Als iemand naar je lacht, wil dat niet altijd zeggen dat die persoon zich op zijn gemak voelt. Vooral in Aziatische culturen lachen ze vaak uit beleefdheid of onzekerheid. In Oosterse culturen vinden ze anderen belangrijk en willen ze voldoen aan de verwachtingen van hun gezelschap. Ook al zeg iets wat de persoon tegenover je beledigend, uit respect en omdat ze denken dat het hoort zullen ze toch glimlachen.

Bron: