Opdat men mij niet vergeet

Tijdens de afgelopen Stand-up inspiration vroeg een van de sprekers zich af waarom een goed verhaal vaak wel enthousiast ontvangen wordt, maar uiteindelijk toch niet tot de gewenste verandering leidt bij de toehoorders. En dat is waar. Ik bezoek regelmatig plekken waar mensen inspirerende en minder inspirerende toespraken houden, maar er zijn er maar weinig die me werkelijk aanzetten tot verandering. Sterker nog, er zijn er maar weinig die me bijblijven. Wat is er nu eigenlijk nodig om te zorgen dat je verhaal indruk maakt zodat het niet vergeten wordt?

Vanaf onze geboorte krijgen wij enorme hoeveelheden informatie over ons heen gestort. We kunnen simpelweg niet alles onthouden, laat staan dat we al deze informatie actief gebruiken. Als baby heb je daar een prima filter voor, namelijk slapen. Als we ouder worden ontwikkelen we dit vermogen. Alles wat binnenkomt wordt gecategoriseerd en gefilterd. Het meeste wordt vergeten. Een goeie speech kan je in 1 zin samenvatten. Het meeste van wat je zegt wordt toch vergeten, dus zeg hetzelfde op verschillende manieren. Je kan wel uitstapjes maken, maar breng 1 boodschap. Obama zegt uiteindelijk meestal maar 1 ding: Yes, we can!

Tip 1: Houdt het simpel

Wat je vertelt is niet de enige informatie die binnenkomt bij de toehoorders. En hoewel je het zelf uitermate belangrijk vind, voor de toehoorder is dat nog maar de vraag. Twee stoelen verder zit namelijk een aantrekkelijke mevrouw of meneer waarwordt afgevraagd of daar de liefde van zijn of haar leven zit. En wie garandeert je dat niet een groot deel van de toehoorders zit weg te dromen, denkend aan de volgende vakantie, de problemen van kinderen op school, noem maar op. Wanneer komt het wel binnen? Als je emotioneel wordt geraakt. Dan werken de informatiefilters namelijk niet meer zo goed. Dat kan met humor, met schoonheid, met muziek, met verhalen, noem maar op. Gebruik filmbeelden. Zing of dans. Ook zorgvuldig gekozen woorden, woorden waarvan je weet dat ze een emotie oproepen bij de toehoorder, worden niet meer vergeten. Martin Luther King heeft het land in beweging gebracht met de woorden : I have a dream. Iedereen had die droom en daarom hadden juist die woorden zoveel kracht.

Tip 2: Wees creatief

Mensen ‘communiceren’ verschillend. Sommige mensen communiceren in beelden, sommigen in woorden, anderen in gevoelens. Als je mensen wilt bereiken zul je ze binnen hun eigen communicatiepatroon moeten aanspreken. De een zegt, “Ik voel me goed”, de ander “Ik zie het zonnig in”. Het is belangrijk om ‘dezelfde taal’ te spreken als je publiek. Succesvolle performers zijn hier meester in. Ik voel je adem en zie je gezicht, Je bent een droom die naast me ligt. In deze twee zinnen spreek Marco Borsato iedereen aan.

Tip 3: Praat in woorden, beelden en gevoel

De speeches die mij het meest hebben geraakt en mij ook zijn bijgebleven, zijn van mensen die volstrekt authentiek zijn. Mensen die enerzijds een keigoed verhaal hebben, maar die ook mens zijn. Mensen die op een podium oprecht boos, blij en verdrietig durven zijn. De TED talk van Jamie Oliver is een goed voorbeeld. Hij begint zijn speach met de woorden: Sadly, in the next 18 minutes when I do our chat, 4 americans that are alive, will be dead from the food that they eat. Alleen deze openingszin is geweldig. Hij zegt in 1 zin waar hij het over gaat hebben. Hij gebruikt taal, beeld en gevoel. Hij heeft onmiddelijk de aandacht. Zijn hele speech is doorspekt met humor, boosheid en feiten. Hij betrekt zijn publiek door ze rechtstreeks aan te spreken. Hij stelt vragen. Hij confronteert en komt hiermee weg omdat hij oprecht is. Hij maakt zich echt zorgen en hij is echt boos.

Tip 4: Blijf jezelf

Om nog even door te gaan op diezelfde presentatie van Jamie Oliver, er is 1 moment tijdens zijn show dat ik nooit meer vergeet. Sterker nog, het komt terug op de momenten dat het van waarde is. Rond de 13e minuut rijdt hij een kruiwagen vol met suikerklontjes op en stort die leeg op het toneel. Hij vertelt daarbij dat dat de hoeveelheid suiker is dat een kind in 5 jaar tijd binnenkrijgt alleen al door gezoete melk te drinken. Ik kan er niets aan doen, maar telkens als ik met een pak Fristy in mijn hand sta in de supermarkt, komt dat beeld naar boven en 5 van de 10 keer zet ik het terug. Als spreker moet je lef hebben om zoiets uit te halen. Maar het werkt wel.

Tip 5: Durf

Sommige mensen doet het allemaal van nature, maar de meeste niet. Een uitzonderlijke spreker heeft in de regel veel tijd en aandacht gestoken in de presentatie. Als je vind dat je iets te vertellen hebt, op een podium, in een vergadering, bij een mogelijke klant, doe je er goed aan om je niet alleen in de inhoud te verdiepen. Besteedt minstens zoveel aandacht aan de vorm. Laat je inspireren door bijvoorbeeld de TED talks. Denk na welke toespraken of gesprekken jou zijn bijgebleven en onderzoek waarom.

Ga op zoek naar de vorm die bij jou past en anderen bijblijft.