Je kent vast wel iemand in je omgeving die berichten in groepsgesprekken zet als ‘Als je door dit nummer wordt gebeld, niet opnemen! Kost je veel geld!’. Dit soort berichten zijn meestal nep, een zogenaamde hoax. Anderen gebruiken tijdens discussies argumenten die ‘op Facebook stonden’, zonder echt te weten of het überhaupt wel klopt wat ze zeggen. Er is een handig platform die actuele hoaxes en onjuist nieuws uitlicht. Lees ook: Batterij van je smartphone snel leeg? Verwijder de Facebook-app!
Vormen
Het woord ‘hoax’ komt van de uitdrukking ‘hocus pocus’ en is een verzamelnaam van informatie die gedeeltelijk of volledig onwaar is. De website De Hoax-Wijzer is opgericht om deze hoaxes de wereld uit de helpen. Er komen verschillende gradaties van hoaxes aan bod.
De Hoax
De gewone hoaxes zijn berichten als ‘Als dit telefoonnummer je belt, neem dan niet op!’ en ‘Deel dit bericht en Mark Zuckerberg doneert een dollar voor elke keer als iemand hem deelt’. Het is pure onzin, maar het kan geen kwaad om er in mee te gaan.
Er zijn natuurlijk ook hoaxes waarbij foto’s worden gebruikt van personen zonder dat zij dit weten. Die personen kunnen dankzij deze hoaxes ongevraagde aandacht krijgen. Ook geldt dit voor hoaxes waarbij negatief nieuws wordt verspreid over bepaalde bevolkingsgroepen.
De Stadslegende (Urban Legend)
Deze vorm van hoaxes gaan een stap verder dan de gewone hoax. Stadslegendes zijn vaak oude verhalen die iedereen, zelfs degene die het verhaal heeft bedacht, voor waar aanneemt. Dat stieren boos worden bij het zien van de kleur rood, is bijvoorbeeld een stadslegende.
Programma’s als Mythbusters ontkrachten vaak stadslegendes.
De complottheorie
Dit is de meest hardnekkige vorm van een hoax. Complottheorieën worden vaak de wereld in geholpen om onverklaarbare situaties te verklaren. Zo zijn er tal van complotten omtrent de dood van John F. Kennedy. Een complottheorie kenmerkt zichzelf doordat deze is gebaseerd op informatie waar geen bewijs voor is. Dit wil natuurlijk niet zeggen dat alle complottheorieën onjuist zijn.
Voorstanders van een complottheorie beweren ook vaak dat het ontbrekende bewijsmateriaal wordt achtergehouden door overheden of instanties.
Op de Facebook-pagina van De Hoax-Wijzer worden regelmatig berichten gedeeld met de boodschap dat de informatie uit het bericht onjuist is. Ook worden hoaxes verder uitgelicht op de website. Vooral hoaxes die gedeeltelijk waar zijn, kunnen heel interessant zijn om te lezen. Je zal er van versteld staan hoe informatie kan worden verdraaid om tot een bepaald doel te kunnen dienen.
Controleren
De volgende keer dat je iets aanneemt van een artikel op internet, controleer dan eerst of het nieuws niet toevallig op de website van De Hoax-Wijzer staat!
