Eind goed al goed

Een presentatie eindigen is iets dat aandacht verdient. Het einde is dat wat veel luisteraars beter onthouden dan de delen ervoor. Een praktisch nadeel is dat veel presentaties of workshops nogal eens eindigen met interactie wat doorgaans een lastig te managen onderdeel is en soms leidt tot een rommelig einde. Hoewel het waarschijnlijk erger is als een presentatie uit de tijd loopt omdat de presentator teveel wil presenteren. Enkele tips voor een pakkend einde. Dus exit “Als er verder geen vragen zijn, dan is het dat wel zo’n beetje …”

• Vragen mogen tussendoor  en als ze binnen twee minuten te beantwoorden zijn, doe je dat. De andere vragen neem je mee op het moment dat ze passen in het betoog. Noteer ze zodat je ze niet vergeet. Komt een vraag niet logisch in je betoog voor dan kun je het prima na de presentatie één-op-één of met geïnteresseerden doen. Overweeg ook een blogje met antwoorden als nawerk. De vragensteller hoor je maar de anderen in het gehoor niet dus zorg ervoor dat niet alleen de vragensteller aan zijn trekken komt.
• Wil je veel informatie geven, schrijf dan een artikel of een boek. Ga je presenteren, kies dan je invalshoek, motto of rode draad en heb het alleen daar over. Schrijf eventueel een artikel dat je vooraf verspreidt of als hand out meegeeft. Teveel bulletpoints betekent dat je de essentie niet te pakken hebt (zie ook Guy Kawasaki’s 10-20-30). Het eind overvalt je als je teveel inhoud hebt. Of zoals Jason Fried het zegt in Rework: Wees een conservator!
• Let scherp op de tijd. Zorg voor een klok of gebruik de sprekers weergave voor Powerpoint (video over Powerpoint en tweede scherm) of Keynote waarbij je de tijd in beeld hebt. Check bij de belangrijke delen van je presentatie of je binnen de tijd blijft. Zorg dat je einde ook overeind is als je besluit een deel te laten vervallen. Het gehoor rekent op de eindtijd, de presentator na je heeft zijn tijd ook nodig dus wees streng voor jezelf en je gehoor.
• Heb een slot gepland. Doe een eventuele vraag-en-antwoordronde of discussieronde als één-na-laatste. Het slot doe je weer in presentatievorm. Heb nog één keer je motto of rode draad voor het gehoor of heb een take away: een praktische direct toepasbaar advies waar iedereen meteen mee aan de slag kan. Het slot kan ook de andere helft van de opening zijn, als ware je presentatie tussen twee boekensteunen geklemd. Zie ook andere stijlvormen.
• Vormen kunnen je helpen. Een pecha kucha of elevator pitch of Ignite dwingen je over begin-eind-slot na te denken. Ook zijn die vormen voor het gehoor duidelijk dus dat weet ook waar het aan toe is.

Dus exit

Als er verder geen vragen zijn, dan is het dat wel zo’n beetje

en enter

… one more thing!