Als je ‘in flow’ aan het werk bent, merk je dat je de tijd vergeet. Je gaat helemaal op in je werk en hebt er enorm veel plezier in. Sommige mensen overkomt dat maar af en toe. Maar anderen hebben er veel vaker plezier van. Hoe regelen ze dat?
Professor Mihaly Csikszentmihalyi schreef er onder andere over in zijn boek ‘Creativiteit’. Hij beschrijft flow als een mentale toestand van diepe concentratie. In één van zijn onderzoeken gaf hij mensen een pieper mee, die een paar keer per dag afging. Op die momenten werd van hen gevraagd om op te schrijven wat ze aan het doen waren en hoe ze zich daarbij voelden.
Het grappige was, dat mensen die actief en ingespannen bezig waren met iets, zich veel gelukkiger voelden, dan mensen die op de bank hingen met hun blik op oneindig en hun verstand op GTST.
Uit verder onderzoek van Csikszentmihalyi bleek, dat er een aantal geheimen zijn voor het werken in zo’n staat van ‘flow’. Er zijn dus een aantal dingen die je kunt stimuleren, waar je aan kunt werken om ze optimaal te krijgen.
Duidelijke doelen
Het klinkt zo eenvoudig om altijd te willen werken met duidelijke doelen, maar bij kenniswerk is dit misschien wel het grootste probleem – het doel is lang niet altijd duidelijk. Vandaar dat je in de Getting Things Done methode expliciete vragen stelt over je gewenste uitkomst en eerstvolgende actie. Het stellen van die vragen stimuleert flow.
Voldoende vermogen (controle) en
Voldoende uitdaging (opwinding)
Een tweede vereiste om in flow te komen is, dat je voldoende kennis en ervaring hebt om te doen wat je aan het doen bent, maar dan eigenlijk nét niet genoeg. Er moet net genoeg nieuws zijn om te leren, dat het uitdagend is wat je doet. Een zeker opwinding houd je emotioneel betrokken bij je werk. Als je nieuwsgierig bent naar wat ‘eruit zal komen’, zorgt dat voor extra flow.
Je werk moet dus niet té simpel zijn, maar ook niet te moeilijk. Het lastige daaraan is dat het steeds verandert. Iets wat je deze week aan het leren ben, daagt je over 2 weken of een half jaar niet meer uit. Dan weet je het wel. Routinewerk kan leiden tot monotoon zombiegedrag, maar niet tot flow.
Directe en onmiddelijke feedback
Voor flow is het ook belangrijk, dat je reactie terugkrijgt. En dan wel zo snel mogelijk. Wanneer je bijvoorbeeld een computer programmeert, kun je na elke wijziging zien of dat wat je hebt gebouwd ook werkelijk zo werkt zoals je zou willen. Als je een tekst schrijft, kun je ‘m tien minuten wegleggen en daarna herlezen om te kijken wat er nog aan mankeert.
Die snelle feedback zorgt ervoor, dat je soepel wijzigingen aan kunt brengen in de manier waarop je werkt. Je hebt niet snel het idee dat je uren en dagen aan het werk bent, zonder enig gevoel voor de vraag op je op de goede weg zit.
Verwrongen tijdsbesef en
Verlies van zelfbewustzijn
Aan een verwrongen tijdsbesef herken je, dat je in flow was: “Is het al zo laat?”, “Ik was de tijd helemaal vergeten”.
Dat gaat samen op met een verlies van zelfbewustzijn – je bent niet meer aan het nadenken over jezelf of de situatie waar je in zit, omdat je alleen nog maar nadenkt over dat wat je aan het doen bent, het werk, het probleem wat je oplost.
Concentratie en focus
Om in flow te komen, moet je geconcentreerd zijn. Focus is belangrijk: een groot deel van je energie gaat naar een relatief klein onderwerp.
Daarvoor is het nodig om tenminste 15 minuten onafgebroken aan het werk te zijn. En dat is knap lastig in een kantoortuin, of met een rinkelende telefoon. En daarom is het zo belangrijk om daar goed over na te denken. Hoe ontwijk je dat soort interrupties, al is het maar af en toe?
Innerlijke drive
Nog één belangrijk aspect van flow: je moet van binnenuit gemotiveerd zijn voor dat wat je aan het doen bent. Dat wat je doet is ook precies wat je zou willen doen op dat moment.
Als je die aspecten van flow allemaal op een rijtje hebt, valt alles opeens samen. Dan ben je super-productief en met plezier aan het werk, zonder het eigenlijk te beseffen. En dat is dan meteen het grote nadeel van flow – je kunt er niet eens bewust van genieten.
En jij? Wat helpt jou om in flow te werken?
Elmer
Leuk stukje over flow. Ik probeer dat vaak toe te passen bij juist heel simpel werk waarvan je in eerste instantie zou denken dat het geen uitdaging is. Bijvoorbeeld schoonmaken. Ik heb geleerd van te voren een ‘plaatje’ te maken van hetgeen ik wil bereiken – met schoonmaken in dit geval dus – en dat dan vervolgens juist heel bewust te gaan doen. Elke keer als ik me bewust ben dat ik ben afgeleid ga ik weer terug naar het plaatje en de handeling die gedaan moet worden om het plaatje te verwezenlijken. Juist het feit dat het om simpel werk gaat maakt het lastig om er bij te blijven. Voor ik het weet ben ik met totaal andere gedachten bezig, maar dan ben ik dus weg. Dit is een oefenening die ik elke dag herhaal en het mooie is dat ik daardoor steeds bewuster word hoe ik dingen aanpak.
Ron C. de Weijze
Mijn ervaring is dat je niet in een constante flow kùnt werken, zelfs geen 15 minuten, omdat elke mentale activiteit noodgedwongen zich met steeds meer details moet bezighouden, totdat uiteindelijk een front is bereikt waar de dingen opnieuw geëvalueerd moeten worden en op een nieuwe manier ‘getest’. Dat neemt niet weg dat de (mentale) taken gestroomlijnd kunnen worden door een inslijpings- en leerproces. Hierbij is het geheugen cruciaal. Het gaat dus niet alleen maar om creativiteit (leuk zou dat zijn!) maar netzozeer, zo niet méér, om dat laatste.
theo meereboer
Mooie samenvatting van flow, Taco. Een andere verdienste van het boek vind ik zijn definitie en beschrijving van wat creativiteit is. Er is overduidelijk een trend om meer creativiteit bij ondernemingen binnen te brengen. Helaas wordt dat vaak nog opgevat als het kennis laten maken met “kunstenaars”.
Om van binnenuit gemotiveerd te raken is waardering belangrijk, het soort waardering dat je wind in de zeilen geeft (en -daardoor- de ruimte om te doen wat je zou willen doen), maar ook vertrouwen en uitdaging. Het vertrouwen is nodig omdat creativiteit en flow vaak een verandering teweeg brengen.
Comments are closed.