Geef je boodschap meer impact met een verhaal

Een blinde man bedelt in een drukke straat in een zakencentrum. Zijn mandje blijft leeg. Een passant pakt zijn bordje, waarop staat: “Ik ben blind”, en schrijft er iets bij. Als het bordje weer staat komt de ene rinkelende munt na de andere in het mandje. De blinde bedelaar vraagt een passant voor te lezen wat er op zijn bordje staat. De passant pakt het bordje en leest: “It’s a beautiful day and I can’t see it”.

Met enkele woorden meer wordt een feit een verhaal. En een verhaal geeft elke boodschap meer impact. Zie hier de video.

 

Verhalen activeren de luisteraar

“Evolutionary biologists confirm that 100,000 years of reliance on stories have evolutionarily hardwired a predisposition into human brains to think in story terms”, aldus auteur-onderzoeker Kendall Haven.

Een feitelijke, inhoudelijke presentatie activeert de luisteraar. De luisteraar analyseert, verwerkt en vindt iets van het gepresenteerde. Het is een hele kunst een goede presentatie te houden, omdat informatie-overdracht mondeling lastig is. Wie zijn gehoor meer wil activeren die kan zijn presentatie letterlijk verlevendigen met een verhaal. De nadruk ligt dan bij de luisteraar niet op analyse maar op beleving. Meer delen van de hersenen worden actiever door te verwijzen naar geur, kleur, smaak, beweging. Hoe beeldender het verhaal hoe meer de luisteraar geactiveerd wordt. De somatosensorische en motorische cortex, blijkt uit onderzoek, worden geactiveerd bij taal die naar geur en smaak en beweging verwijst. In Story Proof: The Science Behind the Startling Power of Story van Kendall Haven lees je daar meer over.

Wie zijn presentatie dus verlevendigt met een verhaal, een anecdote of een kleurrijk citaat die activeert meteen meer in zijn gehoor. Zie bijvoorbeeld de start van Shawn Archor die zijn zeer onderhoudende TED Talk aftrapt met een verhaal of de beroemde Ken Robinson die op sleutelmomenten een verhaal vertelt over het zelfvertrouwen van kinderen:

Juf: Wat teken je?

Leerling: God

Juf: Maar niemand weet toch hoe God eruit ziet?

Leerling: Zo meteen wel

Isabel Allende laat in haar TED Talk zien hoe een boodschap aan diepte wint door hem concreet met mensen voor ogen te toveren:

Verhalen activeren de spreker
Nagenoeg elke spreker praat makkelijker als hij een verhaal vertelt. Ook als je niet over dramatische gaven beschikt zal je een gebeurtenis levendiger en vlotter vertellen dan wanneer je inhoudelijk presenteert. Zeker als je op let dat je in het verhaal aandacht besteedt aan de sfeer, de plaats waar het verhaal speelt. Kortom, letterlijk in geuren en kleuren.

Een verhaal helpt ook abstracties concreet te maken. Door op momenten in je presentatie te zoeken naar een bijpassend verhaal word je als spreker gedwongen om de betekenis van je inhoud te illustreren.

Daarnaast kan een verhaal je helpen los van media te presenteren. De aandacht gaat van nature naar de verteller in plaats van naar de powerpoint.

 

Minder weerstand
Een boodschap overbrengen met feiten en inhoud is een manier om te overtuigen. De luisteraar weet dat hij argumenten te verwerken krijgt en is kritisch. Een verhaal activeert de luisteraar en maakt hem minder kritisch. Een goed verhaal neemt je mee en roept het gevoel op dat je iets meemaakt. Vaak komt op een verhaal een ander verhaal terug; de luisteraar zoekt vergelijkbare ervaringen.
Vandaar dat Tyler Cowen in een TED Talk waarschuwt voor de overtuigingskracht van verhalen:

“Stories have great power to communicate and to influence, and because story has this great power, it is reasonable to ask whether or not we should be suspicious of story.”

Een verhaal is een keuze waarin bepaalde feiten wel en andere niet terugkomen. Die aanpassing, volgens Cowen, een versimpeling, maakt hem kritisch op verhalen als middelen om een boodschap over te brengen.

 

Een verhaal helpt te onthouden
In plaats van feitelijke eenheden die je moet onthouden, presenteert een verhaal een samenhang. Die samenhang maakt een verhaal makkelijker te verwerken en weer op te roepen. Een queeste of “stranger comes to town” is een bekend sjabloon. Altijd bekender dan de 5 S’en of een betoog met drie hoofdargumenten en dan nog weer enkele subargumenten.

Door de meer en diverser geactiveerde hersenen zijn luisteraars intensiever aan het luisteren en zijn er meer ankers die het onthouden bevorderen. Een verwijzing naar het verhaal roept de achterliggende tekst op.

 

Een verhaal geeft structuur
Een verhaal heeft samenhang. Er is een start, midden en eind. Er is dramatische ontwikkeling. Wie dus een structuur zoekt voor een presentatie kan een verhaalsjabloon gebruiken.

Tara Hunt gebruikt als basis voor presentatieadvies een model van een verhaal Joseph Campbells The Hero’s Journey. De hele presentatie kan een verhaal worden of in een inhoudelijke presentatie kun je op sleutelmomenten (net voor the treshhold) een verhaal inzetten.

Andere sjablonen die je kunt gebruiken voor je presentatie-als-verhaal  zijn de “The Seven Basic Plots” zoals beschreven door Christopher Booker. Op Bijgespijkerd wordt een en ander uitgelegd en verwezen naar een TEDxTalk hierover maar hier zijn ze in het kort:

• Overcoming the monster
• Rags to riches
• The quest
• Voyage and return
• Comedy
• Tragedy
• Rebirth

 

Kortom, zoals Isabel Allende zegt:

What’s truer than truth? A story!