Help jezelf aan een betere concentratie

Concentratie is lekker. Alle energie die je hebt richten op het oplossen van één probleem, het schrijven van één tekst, het afwerken van één todo-lijst, het voelt allemaal goed. Maar hoe zorg je ervoor, dat je je eigen concentratie niet tegenwerkt?

Wat verstoort jouw aandacht?

Ik schreef al eens een artikel over hoe je je kunt concentreren als iedereen je lastig valt.

Maar soms zijn het niet de anderen die je lastig vallen, maar zit je jezelf in de weg. Mensen kunnen het zichzelf knap lastig maken om geconcentreerd te werken. Gelukkig valt daar wat aan te doen.

Wat is concentratie?

Concentratie is de vereniging, of samentrekking in één punt (van Dale). In dit geval gaat het om de concentratie van aandacht. Als al je aandacht op één taak is gericht, is samengebald, dan ben je geconcentreerd aan het werk.

Aandacht: het opzettelijk aan of over iets denken, het vertoeven met de gedachte bij iets.
— van Dale

Aandacht is een raar goedje. Je kunt het opsplitsen of verdelen. Je kunt bijvoorbeeld twee dingen tegelijk doen. Daar zit natuurlijk wel een grens aan. Autorijden, telefoneren, eten en kaartlezen tegelijkertijd levert spectaculair slechte resultaten op.

Echt geconcentreerde aandacht werkt als atoomkracht. Zodra je een onderwerp kiest om je aandacht op te richten, komt er meer helderheid, duidelijkheid. Het is alsof je een fotocamera scherpstelt, de lens verdraait om het juiste focuspunt te vinden voor het shot wat je wilt maken.

Door je aandacht op iets te richten zeg je ook iets over het belang van dat onderwerp voor jou. Je geeft er nadruk aan. Dat gaat ten koste van de nadruk die andere onderwerpen op dat moment krijgen.

“Everyone knows what attention is. It is the taking possession by the mind in clear and vivid form, of one out of what seem several simultaneously possible objects or trains of thought… It implies withdrawal from some things in order to deal effectively with others.”
— William James

En het leuke is, dat je daarmee kunt spelen. Door de dag heen kun je je concentratie op verschillende dingen richten. Ze kunnen niet tegelijkertijd je volle aandacht krijgen, maar wel de één na de ander.

(Op de Nederlandse Wikipedia vind je een interessant artikel over aandacht.)

Vijf tips om je beter te concentreren

Als aandacht dan zo belangrijk is, wat kun je er dan praktisch aan doen om jouw eigen aandacht te concentreren?

• Leid jezelf niet af. Ook als je heel geconcentreerd bezig bent met iets, ziet je onderbewuste soms kans om een idee over heel iets anders je bewustzijn in te schieten. De verleiding is levensgroot om daar meteen aandacht aan te geven. Niet doen! Leg een kladblok en een pen naast je, schrijf dat idee op en negeer het voorlopig. Als je een inbox of stuff-bakje hebt, is dat de ideale plek om dat soort briefjes in te dumpen.

• Zorg voor focus: weet wat je op dat moment wilt bereiken en weet wat je daaraan wilt doen. Hierbij is een goed geformuleerde lijst met Eerstvolgende Acties een enorme hulp. Als je nog een gewone, standaard todo-lijst gebruikt, is dit een enorm winstpunt!

• Weet wat je denkt. “Pay some attention to what has your attention,” aldus David Allen. Hoe eerder je beseft dat je aandacht niet meer zo geconcentreerd is, maar afdwaalt naar andere dingen, hoe eerder je actie kunt ondernemen. Je kunt genieten van dagdromen, maar op het moment dat je eigenlijk geconcentreerd bezig wilt zijn heb je wat meer alertheid nodig om steeds te weten wat werkelijk je aandacht heeft.

• Doe een mind-sweep als er teveel in je hoofd ronddwarrelt. Dat kan ook erg handig zijn als je je zorgen maakt, emotioneel in onbalans bent, of je concentratie moeilijk vindt om een andere reden. Een mind-sweep kun je heel eenvoudig doen met een pen en papier: schrijf alles op wat je bezighoudt. Maak een lange lijst. Dat is alles. En het helpt meer dan je misschien denkt!

• Let op je energie. Concentratie van aandacht vraagt energie. Als je moe bent is het een stuk lastiger. Hou daarom ook je energie in de gaten — een korte pauze tussendoor kan net die extra boost geven die je nodig hebt om nog even geconcentreerd door te werken.

Kies

Uiteindelijk draait het moderne werk om allemaal keuzes:

1. Wat wil jij op dit moment werkelijk doen?
2. Waar wil jij je aandacht aan schenken?
3. En hoeveel energie wil je investeren in het ding waar je nu mee bezig bent?