Hoe blijf je in de flow? Aandacht, focus en concentratie

Focus en AandachtHoe je brein omgaat met aandacht en focus

De wereld om ons heen “zoemt” van de afleiding. Telefoontjes, e-mails, tweets, Facebook berichten en SMS-jes of WhatsApp berichten. En die eindeloze stroom van afleidingen komt bij ons binnen via de telefoon, de laptop of desktop, via de smartphone of via de tablet.

Vroeger was de wereld simpel. Ik kan mij nog herinneren dat we thuis niet eens telefoon hadden. Mijn vader had telefoon in de winkel en dat was voor mijn ouders genoeg. Op de televisie had je Nederland 1 en (later) 2. Je afleidingen kwamen van de voordeurbel en van de telefoon (als je die had), radio en de televisie. Tegenwoordig is de werkelijkheid om ons heen veel complexer en zijn de afleidingen en stoorzenders voortdurend aanwezig. Om in die werkelijkheid te kunnen blijven werken en je werk goed te doen is af en toe een enorme uitdaging.

Wat feiten:

  1. MIT onderzoekers vonden dat neuronen in de prefrontale cortex samenwerken en een signaal afgeven naar de visuele cortex om hetzelfde te doen. Die twee regionen in ons brein gaan dan resoneren als een soort van stemvork en geven dan hoogfrequente golven af. Deze golven kennen we als gamma oscillaties en die zijn sinds jaar en dag geassocieerd met de staat en de diepte van onze aandacht en focus.
  2. Om de aandacht van leerlingen in de klas vast te houden is altijd een bron van zorg geweest bij docenten en leraren. Aandacht en concentratie – de vaardigheid om te focussen – is een voorwaarde voor het leerproces. Leerlingen en studenten die moeite hebben met concentreren kunnen lijden aan heel vervelende psychische beperkingen zoals ADD en ADHD en dyslexie.
  3. Een effectief vermogen om te kunnen focussen moet:
    • in staat zijn om de aandacht te richten op het belangrijkste element in een complexe omgeving
    • in staat zijn om de aandacht erbij te houden terwijl andere zaken om aandacht vragen en ook om andere prikkels te negeren
    • zich inactieve zaken kunnen herinneren, die relevantie hebben tot hetgeen onze aandacht heeft
    • de aandacht snel kunnen schakelen als er nieuwe informatie binnenkomt
  4. De focus en intensiteit van actieve concentratie varieert enorm. Vergelijk eens een tekstredacteur met een lezer van een tijdschrift. De eerste focust volledig op spelling, grammatica en het juiste gebruik van punten en komma’s. De tweede focust volledig op de inhoud van het artikel. De redacteur bekijkt een pagina en ziet de spelfouten. De lezer bekijkt dezelfde pagina en krijgt alleen de inhoud mee.

Je aandacht richten

De belangrijkste activiteit bij het concentreren van de aandacht is de constante, bewuste keuze van het onderwerp van onze aandacht. Je moet kiezen wat belangrijk is binnen de context van dat onderwerp. Emotie regeert vaak als het gaat om de keuze van de onderwerpen waar we onze aandacht op richten. Stress kan er voor zorgen dat onze aandacht gaat naar iets wat uiteindelijk totaal onbelangrijk is. Denk aan bijvoorbeeld uitstelgedrag, waarbij we aan iets totaal onbelangrijks werken terwijl er een belangrijke opleverdatum van een groot project aan de horizon opdoemt.

Mensen kunnen op 1 ding focussen tussen vele dingen die om aandacht vragen. Het is jouw zoon die de aandacht krijgt bij de schoolmusical. Je ziet hem staan op het toneel. Alle anderen ontsnappen aan je aandacht. Associatie ligt echter altijd op de loer. Wanneer je denkt aan een oude vriend, dan denk je ook aan de hond die jullie toen hadden.

Het is dus belangrijk om je aandacht te richten op 1 onderwerp, ofwel je te concentreren op dat onderwerp. Pas dan kun je focussen op je werk en dus productiever bezig zijn.

Belangrijke voorwaarden om je goed te kunnen concentreren?

Belangrijk is dat je zoveel mogelijk van de stoorzenders om je heen uitschakelt. Denk aan:

  • E-mail melders op je telefoon, tablet, laptop of desktop. Zet die gewoon helemaal uit.
  • Zorg voor een rustige werkomgeving: liever geen muziek of anders heel zachtjes in de achtergrond
  • Gebruik de Pomodoro techniek (zie dit artikel)
  • Zorg dat je fris en uitgeslapen bent (zie dit artikel)
  • Negeer het nieuws eens voor een tijdje (zie dit artikel)

Samengevat:

Hoe je het ook wendt of keert, om goed geconcentreerd en gefocust te kunnen werken moet je de ideale werkomstandigheden voor jezelf creëren. De Pomodoro Techniek kan je helpen om je dag in blokken van gefocuste aandacht te verdelen.


Hoe zorg jij voor voldoende focus? Wat zijn nog meer mogelijkheden om jouw werkomgeving daarvoor aan te passen? Wat voor tips heb je voor andere lezers van lifehacking.nl? Laat je reactie hieronder achter!

Wat vind je van deze hack?
0Te gek0Leuk0Serieus?0Meh...0Stom

About Author

10 Comments

  • jos vanoppen
    Posted 22/07/2013 4:17 pm 0Likes

    duidelijk en kort artikel. Bedankt.
    Enig idee of er cijfers bestaan die aanduiden hoe lang t duurt om terug in je flow te raken nadat je erin gestoord werd?

    • Jos v.d. Voort v.d. Kleij
      Posted 22/07/2013 4:53 pm 0Likes

      Onder de lifehackers is er een gangbare vuistregel die stelt dat het een kwartier tot 20 minuten duurt voor je terug bent en met volle aandacht weer je werk kunt doen. Geen idee of daar een wetenschappelijke onderbouwing voor is.

  • Mirel Masic
    Posted 04/07/2013 9:31 am 0Likes

    Wat bij mij fijn werkt is sociale controle. In de mediatheek op school zitten met Facebook op zodat iedereen het kan zien is niet zo fijn, dus ga ik aan het werk. Jammer genoeg zijn de meeste van m’n mede-studenten op vakantie.. 😛

    Eenmaal in de workflow, zit ik in de workflow. Maar hoe kom je daar? Ik denk, met veel kleine stapjes, want kleine stapjes zijn niet zo moeilijk. Sla alvast het boek open, start het filmpje wat je moet analyseren alvast op, open dat programma maar alvast en schrijf alvast een zin of twee of zet alvast maar even dat blokje neer wat straks onderdeel wordt van je illustratie.

    • Jos v.d. Voort v.d. Kleij
      Posted 04/07/2013 10:55 am 0Likes

      ALs je in de workflow zit is het meestal wel aardig vol te houden. Ik zou het moeten nazoeken maar ik vermoed dat die gamma oscillaties zichzelf in stand houden totdat die bewust onderbroken worden. Daardoor kun je je aandacht en focus blijven richten en in de flow blijven. Iemand die daar meer van weet?

  • Jan Kees
    Posted 04/07/2013 9:17 am 0Likes

    Hier spreekt de tekstredacteur. Het is ’tekstredacteur’. Zonder spatie dus. 😉
    Concentratie betekent voor mij stoorzenders uitzetten, en, werkend in een grote kantoortuin, muziek in de oren om niet te veel afgeleid te worden door anderen. Collega’s beginnen alleen tegen je te praten als ze je echt moeten spreken.

    • Jos v.d. Voort v.d. Kleij
      Posted 04/07/2013 10:57 am 0Likes

      Tiepvaut gecorrigeerd :). Bedankt!

      In jouw geval gebruik je muziek om andere stoorzenders bij je vandaan te houden. Ook bouw je onbewust een drempel in voor anderen door met je dopjes in te werken. Slim!

Comments are closed.