Wie zich een beetje in de literatuur verdiept rondom het verschijnsel “succes” krijgt al snel mee dat het erg belangrijk is dat je dat succes voor jezelf goed ‘visualiseert’. Het lijkt er soms op dat, als je maar in staat bent om in je hoofd het beeld te scheppen van het gewenste succes, dat doel al zowat behaald is.
Het ligt wat subtieler — zoals gewoonlijk — maar dat het helpt om vooraf de wedstrijd, presentatie, of sales pitch mentaal te oefenen wordt inmiddels wel algemeen aanvaard.
Maar hoe leer je dat eigenlijk, visualiseren? Het klinkt op zich als iets heel eenvoudigs, maar ook eenvoudige dingen moet je leren, en soms heb je daar nooit voldoende aanleiding voor gehad.
Daar komt nog bij dat het woord ‘visualiseren’ een aantal van ons op het verkeerde been zet. Weliswaar is het merendeel van de mensheid visueel ingesteld, bij anderen is er een voorkeur voor een ander zintuig: het gehoor (auditief), het gevoel (kinesthetisch) en zelfs de neus (olfactorisch) en smaak (gustatoir). Als één van die je voorkeur heeft kun je wel beelden gaan zitten…, um, inbeelden, maar dat gaat nooit optimaal effect hebben.
Leren visualiseren
De truc bij het leren visualiseren is domweg oefenen. Maak het jezelf daarbij in eerste instantie zo gemakkelijk mogelijk. Zet een foto van iemand voor je neer — bij voorkeur geen beroemdheid of iemand die je persoonlijk kent, zodat je werkelijk iets om te kijken hebt — en kijk er vervolgens dertig seconden naar. Vervolgens sluit je dertig seconden je ogen, en probeer je de foto weer voor je ogen te zien. Kleur haar, kleur ogen en andere voor de hand liggende dingen natuurlijk, maar wat is de vorm van het gezicht? Hoe groot zijn de oorlellen? Zijn beide neusgaten even groot? Hoe er lopende wenkbrauwen door? Probeer het zo exact mogelijk voor ogen te zien. Na deze dertig seconden doe je je ogen weer open en kijk je opnieuw naar de foto: wat klopte er, wat niet, en wat heb je nog gemist?
Doe dit drie keer achter elkaar, steeds met dezelfde foto.
De volgende dag doe je hetzelfde, maar dan kijk je twintig seconden en sluit je veertig seconden je ogen. En zo verleng je steeds de tijd die je besteed aan het reproduceren van de foto.
Als je dat eenmaal in de vingers hebt (dat is overigens een uitdrukking voor mensen met een kinesthetische voorkeur) dan doe je hetzelfde maar dan niet meer met een foto: in plaats daarvan haal je het gezicht voor de geest van iemand die je regelmatig ziet. Ook weer: dertig seconden ogen dicht, en probeer die persoon zo compleet mogelijk voor je te zien. Zorg ook hierbij voor korte rustperiodes, want als je dit goed oefent zijn je hersens hard aan het werk.
Binnen een week zul je zien dat het vermogen om het beeld zo compleet mogelijk vast te houden beter wordt. Daarna kun je dat verder uitbouwen door het langer vast te houden, beweging toe te voegen en er uiteindelijk dingen bij te verzinnen.
Niet visueel ingesteld?
En hoe zit dat als je niet visueel ingesteld bent? In principe is het proces in alle gevallen hetzelfde: je begint met de registratie van iets fysieks, en vervolgens probeer je dat we voor de geest te halen. Voor auditief ingestelden kan het in eerste instantie gaan om (de karakteristieken van) een stem, compleet met ademhaling, bijvoorbeeld. Kinestheten kunnen van start gaan met een geruwd stuk stof, of de gladheid van een tafelblad. Met mensen met een gustatoire of olfactorische voorkeur heb ik te weinig te maken gehad, maar misschien dat iemand een suggestie in de opmerkingen hieronder kan plaatsen.
Overigens — wat ook je voorkeur heeft, hoe meer zintuigen je in weet te zetten bij het “visualiseren” hoe effectiever het resultaat is. Het heeft dus sowieso zin om op den duur ook de niet-voorkeur zintuigen te gebruiken, en daar kun je bovenstaande handleiding dan ook voor gebruiken.
Hoe completer je ‘visie’, hoe effectiever de uitvoering.
