Tijd zat

De meeste mensen hebben te weinig tijd. Tijd is een schaars goed in onze westerse maatschappij. We kunnen geen extra tijd kopen of huren en kunnen het evenmin opslaan voor later gebruik. Er bestaat geen substituut voor tijd. Maar te weinig tijd is vooral een persoonlijke perceptie. We zijn jarenlang opgegroeid met de tijd van de natuur, de biologische tijd. Nu houden we ons vooral aan de fysieke tijd die vooral een afspraak tussen mensen is. De maatschappij versnelt en traagheid wordt niet gemakkelijk geaccepteerd. Een aantal tips om goed met tijd om te gaan.

Wat als?
Tijd is zeer democratisch. Iedereen op de hele wereld heeft er evenveel van. Je kunt niet meer tijd kopen en jouw tijd is niet verhandelbaar. Je moet je tijd dus goed verdelen tussen al je taken.
Als je weinig tijd hebt en toch een taak moet verrichten, stel jezelf twee vragen:
1. Moet ik die taak nu uitvoeren?
2. Ben ik bereid de gevolgen te aanvaarden als ik de taak niet uitvoer?

Alleen jij weet het antwoord op beide vragen. Handel daar ook naar.

Twee typen mensen
Ochtend- en avondmensen hebben ieder een eigen ritmen. Ochtendmensen hebben een 24-uursritme, de avondmensen zitten dichter bij de 25 uur. Onze biologische klok gaat ongeveer een seconde per dag sneller lopen, oftewel zo’n zes minuten per jaar. Dat verklaart bijvoorbeeld waarom veel mensen naar mate ze ouder worden zich eerder als ochtendmensen gaan gedragen. Onze maatschappij vooral op ochtendmensen ingesteld. Dat is niet handig voor jongeren, waarvan bekend is dat hun interne klok een uur achterloopt ten opzichte van die van volwassenen. Toch beginnen lessen en colleges vaak vroeg. Niet echt effectief. Vermoei jongeren ’s morgens vroeg op het werk ook niet met lastige klussen.

Twee-voor-twaalf
Onze hersenen hebben tijd nodig om informatie te verwerken. We hebben daarom momenten van reflectie nodig waarin we selecteren welke signalen het waard zijn om opgeslagen te worden. Complexe informatietaken zoals het schrijven van een verslag of het voorbereiden van een examen, kosten dan ook relatief veel tijd. ‘Twee-voor-twaalf’-typen zijn altijd in het nadeel omdat hun hersenen niet genoeg de kans krijgen binnenkomende informatie, onder andere ’s nachts, te wikken, herschikken en krachtig weer op te slaan. Begin daarom op tijd met complexe taken.

Circadiaan ritme
Ons slaap-waakritme (dat ongeveer 24 uur duurt) wordt ook wel het circadiaan ritme genoemd. Diverse lichamelijke processen, zoals bloedcirculatie en ademhaling volgen dit ritme op de voet. ’s Nachts ademen we bijvoorbeeld rustiger dan overdag. Ook onze geestelijke vermogens volgen een ritme en kennen pieken en dalen. De piek ligt voor nagenoeg iedereen in de namiddag. Handig om te weten wanneer we veel of complexe informatie moeten verwerken. Het piektijdstip voor creativiteit ligt echter laat in de ochtend. Routinezaken kun je het best ’s middags doen.

Tijd voor jezelf
Tot slot nog enkele tips om tijd over te houden en deze zinvoller te besteden:

• Stop direct met multitasking. Doe één taak tegelijk gedurende vijftien tot twintig minuten, maar dan wel volledig geconcentreerd.
• Verlies geen tijd met het zoeken naar informatie wanneer je weet dat anderen daar beter in zijn.
• Vergeet niet om ‘speeltijd’ in te bouwen tijdens je leer- of werkzaamheden. Alles wat nieuw is, vraagt extra tijd.
• Plan alsof elke dag maar 23 uur heeft.
• Denk iedere week twee uur aan totaal niets. Zorg dat je in elk geval geen informatie hoeft te verwerken. Rust, mediteer of kijk gewoon naar buiten. Die twee uur levert weer voldoende energie op om de rest van de week door te komen.