Vager communiceren zet mensen aan het denken

In The Theatre of the Mind leert Seth Godin ons dat een boodschap die ruimte voor doordenken biedt, de les duidelijker leert dan wanneer de boodschap klip-en-klaar was geweest. Eerder schreven we al op Lifehacking dat vaagheid voor doelen een zegen kan zijn. Deze keer geven we een pleidooi voor vagere communicatie. Tenminste, om niet volgens de verwachtingen te communiceren. Lees ook: We hoeven niet elke dag te sporten.

Too often we don’t give people a chance to fill in the blanks

Een lezer tot denken aanzetten, is niet altijd de bedoeling. Soms lees je om iets te doen, bijvoorbeeld een handleiding bij een softwarepakket of hoe je een mojito moet maken. In zo’n geval van reading to do is vaagheid om dubbelzinnigheid niet wenselijk. In gevallen van reading to learn kan tot denken stemmen de kern van het verhaal zijn.

6a00d83451b31569e20167666c7a06970b-320wiBoete van 50,- tot 300,-

Seth Godin beschrijft hoe de boete onder een verkeersbord niet als een bedrag gemeld staat maar als een bandbreedte. Door die bandbreedte is de kans groot dat degene die het bord ziet zich afvraagt wanneer de minimum- en wanneer de maximumboete van toepassing zal zijn. Het verkeersbord wordt gezien én de strekking van de overtreding wordt op allerlei manieren doordacht.

Door niet altijd expliciet te zijn, is nadenken nodig. Zo hoorde ik een collega ooit worstelen met de uitgaven voor een evenement. Op de vraag wat het budget voor een evenement was gaf de eindverantwoordelijke geen bedrag als antwoord maar zei hij: “Geef geld uit alsof het je eigen geld is.” Geen afgebakend antwoord maar een denk-opdracht.

Ook waardebepaling achteraf, een aanpak waarbij je als dienstverlener geen vast tarief hebt maar je achteraf met betrokkenen bepaalt hoeveel waarde je hebt toegevoegd, kies je ervoor om niet een duidelijk tarief te noemen maar onduidelijkheid in te bouwen die tot nadenken stemt. Ik weet van dichtbij dat niet iedereen dat nadenken prettig of makkelijk vindt. Maar het nadenken werkt wél. Zo weet ik dat een spreker die op basis van waardebepaling achteraf toch een standaardtarief kreeg maar dat degene die dat uitkeerde wel in zijn (haar, eigenlijk) maag zat met het feit dat deze spreker veel betere evaluaties kreeg dan andere sprekers met hetzelfde tarief. Het denken was wel in gang gezet.

Niet vaag maar … raar: provoceren

Op de binnenkant van de voordeur van een studentenhuis is een blaadje bevestigd: “Deur aub zo hard mogelijk dichtsmijten!” Het berichtje betoogt precies het tegenovergestelde van wat de schrijver wil én werkt -wat mij betreft- daardoor erg goed. Al die briefjes en wensen vallen niet meer op, totdat iemand ervoor kiest eens heel anders te communiceren en humor durft te gebruiken.

Een bijzondere stroming in hulpverlening en coaching is de provocatieve stijl. In plaats van de luisterende hulpverlener te zijn die zijn best gaat doen voor de lijdende cliënt doet de hulpverlener tegendraadse dingen met als doel de klassieke verhouding te doorbreken. Om dat effectief te kunnen doen moet er wel een relatie zijn die voldoende sterk is dat de cliënt aan het denken gezet wordt en niet zichzelf gediskwalificeerd voelt.

De coach gaat niet luisteren, hummen, samenvatten of faciliteren maar doet precies het tegenovergestelde. Enkele technieken die coaches inzetten zijn:

  • het probleem ontkennen of juist overdrijven
  • een wondermiddel bieden dat in één keer alles oplost of juist een absurde oplossing bieden
  • als coach niet opletten, verkeerd samenvatten, zijpaden bewandelen
  • met allerlei clichés en hoogdravende wijsheden komen.

Daarbij is het essentieel dat door de relatie in het gesprek duidelijk is dat al die niet-relevante hulp bedoeld zijn om degene met het probleem zelf te laten denken en niet alle inspanning bij de coach te leggen. Zonder relatie is het gewoon irritant en werkt de humor niet.

Heb jij mooie voorbeelden van hoe je aan het denken gezet bent door slimme boodschappen?

Wat vind je van deze hack?
0Te gek0Leuk0Serieus?0Meh...0Stom

About Author