Vragen stellen

Onze kinderen voeden we op met de aanwijzing om toch vooral nieuwsgierig te zijn. Om te blijven vragen als ze iets niet begrijpen. Van menig manager wordt juist niet verwacht dat hij vragen stelt. Hij weet toch alles al?

Over de kunst van het stellen van vragen.

Vraag anderen
Bij het terugvinden van informatie zoeken slimme mensen vooral met behulp van anderen. Het is niet zozeer dat die ander weet waar jij de informatie hebt opgeslagen, maar hij helpt je wel in jouw zoekgedrag. Ze stellen bijvoorbeeld vragen als ‘wat deed je’ of ‘waar was je’ toen je die informatie kreeg en opborg. Voorwaarde is natuurlijk wel dat je die hulp zoekt als je informatie kwijt bent.

Twee vragen
We worstelen met de vraag: ‘Wat moet ik nu echt weten voor mijn werk?’ Om die vraag te beantwoorden moet je jezelf twee vragen stellen:

1. ‘Welke informatie ben ik aan wie verschuldigd?’ Door te praten kom je erachter wie informatie van jou verwacht.
2. ‘Wat heb ik nodig om die verschuldigde informatie te kunnen geven?’ Je gaat na welke informatie je wanneer in welke vorm nodig hebt.

Wanneer je deze twee vragen consequent stelt, vindt er veel minder communicatie plaats, maar wordt die wel effectiever. Veel mensen geven namelijk informatie waar de ander helemaal niet om gevraagd heeft, of ze geven te veel informatie, op het verkeerde tijdstip, of informatie waarvan ze weten dat die niet aansluit bij het niveau van de ontvanger.

Vijf vragen
Een bekende netwerker vertelde eens dat hij met iedereen een voor beiden aangenaam gesprek kon hebben. Zijn geheim is vrij eenvoudig. Hij stelt maximaal vijf vragen en laat de ander daarna voluit aan het woord. Welke vijf vragen hij zoal stelt, vertelde hij niet. Dat wist hij zelf namelijk ook niet. Maar het idee is dat je door slechts enkele vragen er snel achter kunt komen, waar de ander door wordt geraakt. De vragen moeten dus wel gericht zijn op de ander, niet op jou!

Domme vragen
We hebben geleerd dat je alleen slimme vragen mag stellen. Die vragen bestaan bijna niet, net zomin als een domme vraag. Een dom antwoord bestaat wel!

Slimme vragen
Mensen weten vaak niet welke vraag ze moeten stellen om goede informatie te krijgen. De context is bijvoorbeeld niet volledig bekend. Slim informatie zoeken betekent allereerst slimme vragen stellen. Niet voor een direct antwoord, maar om helder te krijgen waar die ander naar op zoek is. Met enkele korte vragen en antwoorden krijg je snel inzicht naar welke informatie die ander op zoek is, of jij het antwoord of de richting weet en of jij echt de aangewezen persoon bent voor het antwoord.

Kunst of kunde
Goede vragen stellen is moeilijker dan je denkt. Ga maar eens na hoe vaak je antwoorden krijgt die je niet verwacht. Leer goede vragen te stellen. Maar als je een vraag hebt gesteld, moet je hem niet direct weer vergeten. De vraag moet in je gedachten blijven. Om te weten of het antwoord dat je krijgt, een echt antwoord op de vraag is.

Vragen stellen betekent ook vooral de informatie vanuit een ander gezichtspunt bekijken. Daardoor komen nieuwe verbindingen in je hersenen tot stand en wordt de informatie dus beter onthouden.

Picasso zei het al: “Computers zijn waardeloos. Ze geven alleen maar antwoorden”. Alleen wij mensen kunnen onszelf slimme vragen stellen én die ook beantwoorden.