Moeite om langere tijd je focus bij een taak te houden? Laat je jezelf snel afleiden en raak je daardoor nog verder gedemotiveerd? Misschien heb je baat bij een snelcursus Zanshin! We leggen je graag uit wat deze Japanse term betekent en hoe het je kan helpen om ook bij een taak als het lezen van een studieboek langere tijd geconcentreerd te blijven.
Een Duitser in Japan
Begin 20ste eeuw verhuisde de Duitse professor Eugen Herrigel naar Japan. Omdat de Japanse cultuur beter wilde leren kennen, besloot hij aan de slag te gaan met Kyudo, de Japanse krijgskunst van het boogschieten. Hij werd daarbij onderwezen door de legendarische boogschutter Awa Kenzo.
Er zijn verschillende lezingen over het verhaal van Herrigel, maar in de basis komen ze op hetzelfde neer: zelfs na jaren oefenen bleef de professor ontevreden. Hij wilde sneller beter worden, en toen dat niet lukte, verloor hij zijn focus… Kenzo had dat natuurlijk in de gaten en besloot Herrigel een les te leren.
Kenzo nam Herrigel op een avond mee om boog te schieten. Het was zo donker dat Kenzo zijn doel – dat ook nog eens tientallen meters verderop hing – niet eens kon zien. Toch schoot hij keer op keer raak! Je zou denken dat Kenzo wilde pochen met zijn skills, maar niets is minder waar. De les voor Herrigel was namelijk dat niet het raken van het doel, maar het richten het belangrijkst is.
Ontspannen alertheid
Waar je je voeten plaatst, hoe je de boog vasthoudt, de manier waarop je ademt tijdens het loslaten van de pijl – het is allemaal bepalend voor het eindresultaat. Kenzo was zich dusdanig bewust van het proces dat tot een goed schot zou leiden, dat hij keer op keer in staat was dat proces te reproduceren, zelfs in het donker, als hij zijn doel niet eens kon zien.
Dat volledige bewustzijn van lichaam en geest in relatie tot het doel staat in Japan bekend als Zanshin. Zanshin is een woord dat veel in Japanse vechtsporten wordt gebruikt. Er wordt zo veel mee bedoeld als een staat van ontspannen alertheid.
Verschuif je focus naar het proces
We leven in een wereld waarin de nadruk ligt op resultaten, oftewel: of de pijl zijn doel raakt of niet. Als we die focus echter in het proces stoppen – waar we onze voeten plaatsen, hoe we de boog vasthouden, hoe we ademen tijdens het loslaten van de pijl – dan is het raken van de roos gewoon een bijwerking.
Het gaat er bij Zanshin dus om je geen zorgen te maken over het raken van het doel. Sterker nog: hoe koppiger je probeert te leren hoe je de pijl moet schieten om het doel te raken, hoe minder je daarin zult slagen. In plaats daarvan gaat het erom volledig op het moment te focussen. En hoe meer ontspannen onze geest en ons lichaam daarbij zijn, hoe groter de kans dat we gefocust blijven en onze doelen bereiken.
Zanshin in je dagelijks leven
Stel dat je een taak moet uitvoeren waarvoor je behoorlijk wat focus nodig hebt, zoals het lezen van een studieboek. Grote kans dat je het lastig vindt om je niet af te laten leiden en steeds scherp te blijven… Hoe pas je Zanshin in deze situatie toe? Laat om te beginnen het einddoel (zo snel mogelijk het einde van het boek bereiken) los. Dat verzwakt je concentratie namelijk alleen maar! En erger nog: als het niet zo snel gaat als je wilt, neemt je motivatie steeds verder af.
In plaats daarvan kijk je naar het proces: het lezen. Je bepaalt een haalbaar doel en een vast moment om te lezen. Ook elimineer je alle afleiding. Deze elementen zijn in feite niet anders dan de ademhaling en het voetenwerk bij het boogschieten. De truc is om vervolgens gewoon te blijven lezen, lezen en lezen. Dan volgt het einddoel vanzelf!
Ook lezen: Wist je dat mediteren met je kat heel leuk is (en ook een beetje raar)?
